وقتى كه كلمه "قنوت" به گوش ما مى خورد، فورى به ياد ركعت دوم نماز مى افتيم كه دست ها را رو به آسمان گرفته ايم و با خداى خود زمزمه مى كنيم و چنين مى گوييم: "رَبَّنا آتِنا في الدُنيا حَسَنَةً وَ في الآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النّارِ: بار خدايا! به ما نيكى دنيا و آخرت عطا كن و از آتش جهنم نجاتمان ده!".[9]
آرى اين يكى از زيباترين دعاهايى است كه بيشتر ما عادت داريم آن را در قنوت نماز بخوانيم.
و نكته قابل توجّه اين است كه خواندن اين دعا در موارد زير هم سفارش شده است:
الف - در طواف هنگامى كه از مقابل حجر الاسود عبور مى كنى و روبروى در خانه خدا مى رسى.
ب - در طواف هنگامى كه از مقابل ركن يمانى مى گذرى و به حجر الاسود نزديك مى شوى.
ج - هنگام سعى بين صفا و مروه.[10]
امّا با دقّت در زندگى پيامبر(صلى الله عليه وآله) كه كامل ترين الگوى زندگى ما مسلمانان است به نكته جالبى برخورد مى كنيم، نكته اى بس شنيدنى!
پيامبر هرگاه با يك نفر دست مى داد دست خود را از دست او جدا نمى كرد مگر اين كه اين دعا را مى خواند: "رَبَّنا آتِنا في الدُنيا حَسَنَةً وَ في الآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النّارِ".[11]
من خيلى فكر كردم كه راز اين كار پيامبر چيست؟ تا اين كه به سخنى از امام صادق(عليه السلام) برخورد كردم كه آن حضرت به بيان و تفسير اين دعا پرداخته است.
امام صادق(عليه السلام) نيكى دنيا را وسعت روزى و خوش اخلاقى مى داند و نيكى آخرت را بهشت و رضايت خدا معرّفى مى كند.
با توجّه به سخن امام صادق(عليه السلام) فهميدم آن حسنه و نيكى دنيايى كه در اين دعا از خدا مى خواهيم خوش اخلاقى است.[12]
پس ما در قنوت نماز از خدا مى خواهيم تا كارى كند كه در خانه و جامعه، افرادى خوش اخلاق باشيم.
و اين چنين بود كه دانستم اگر پيامبر موقع دست دادن دعاى "رَبَّنا آتِنا في الدُنيا حَسَنَةً..." مى خواند و از خدا طلب حسنه دنيا را مى كند، دست دادن با مردم را نمونه بارزى از خوش اخلاقى مى داند.
پيامبر با بيان اين دعا، در عمل مى خواهد چنين بگويد: اى مسلمانان! آن حسنه و نيكى كه از خدا مى خواهيم، مى تواند در همين دست دادن با مردم جلوه پيدا كند.
خلاصه آن كه اگر ما تا به حال ياد گرفته ايم تا در نماز دست خود را جلو صورت بگيريم و طلب حسنه از خدا بكنيم، اكنون بياييم دست در دست يكديگر بفشاريم و اين دعا را بخوانيم و طلب حسنه اى از خدا بكنيم كه همان خوش اخلاقىِ با مردم است.