لمس كردن از مهم ترين علائم غير كلامى در سال هاى اوّليّه زندگى ما مى باشد، شايد توجّه كرده باشيد كه ارتباط بين نوزاد و مادر بيشتر از راه لمس كردن مى باشد و گريه هاى نوزاد گاه فقط به خاطر اين است كه او نياز دارد توسط پدر و مادر لمس شود و از اين طريق با پدر و مادر خويش ارتباط برقرار كند.
آرى تماس جسمى اوّلين شكل ارتباط بشر است، اوّلين تماس ما با دنيا از طريق حسّ لامسه صورت مى گيرد، برخى از تجربه هاى لامسه اى روزهاى اوّل زندگى عبارت است از: تماس ما با مادر مهربانى كه به ما شير مى داد، ما را بغل مى كرد، ما را حمّام مى برد، در گهواره مى گذاشت، از ما مراقبت مى كرد و موقع گريه كردن ما را آرام مى ساخت.
نكته جالب آن است كه همين تجربه هاى اوليّه كودك، نقش بسيار مهمّى در رشد رفتارى كودك دارد و بين لمس شدن و سلامتى روحى و جسمى او ارتباط تنگاتنگى وجود دارد.
تحقيق اوّل: "آدلر" و "تاوان" در مورد مرگ و مير كودكان در پرورشگاه ها پژوهشى انجام دادند و به اين نتيجه رسيدند كه علّت اصلى مرگ نوزادان اين بوده است كه آنان به اندازه كافى لمس نمى شدند.[81]
تحقيق دوم: تحقيقات نشان مى دهد كه آرام لمس كردن، معمولاً نشانه صميميّت و علاقه مى باشد و معمولاً در طرف مقابل واكنش مثبت ايجاد مى كند و جالب اين است كه حتّى موقعى كه فرد، متوجّه لمس شدن نگردد، اين تماس مى تواند موجب ايجاد نگرش هاى مثبتى در وجود او شود.
هم چنين لمس كردن مى تواند نشانه گرمى و توجّه باشد و باعث شود تا طرف مقابل، نگرش مثبت و بهترى نسبت به ما و محيط اطراف و زندگى پيدا كند.
در پژوهشى كه "فيشر" و همكاران او انجام دادند، به كتابداران كتابخانه يك دانشگاه توصيّه كردند تا هنگام تحويل و دريافت كتاب ها، بطور تصادفى دست دانشجويان را لمس كنند البتّه اين تماس بدنى، كمتر از نيم ثانيه طول مى كشيد.
بعداً كه با آن دانشجويان صحبت شد و از آنان سؤال گرديد بعضى از آنان نسبت به خود و كتابخانه و كارمندان كتابخانه نگرش هاى مثبتى را گزارش دادند و آنان نه تنها كتابدارها را بلكه خود كتابخانه را هم بيشتر مى پسنديدند.[82]
لمس و تماس بدنى بخصوص دست دادن، موجب ايجاد حسّ برادرى و برابرى در ميان ما مى شود چرا كه ما موقعى كه با يكديگر دست مى دهيم مى خواهيم اين مطلب را بيان كنيم كه ما بر يكى بودن و با هم بودن، تأكيد داريم و چشم خود را بر تفاوت ها و ناهنجارى ها بسته ايم.
تحقيق سوم: دست دادن دوستانه، نشانه دوستانه بودن رابطه مى باشد، "كلاينك" در تحقيق خود به اين نتيجه رسيد كه لمس كردن با دست و غيره، دو طرف را تشويق مى كند تا به اظهار علاقه و محبّت خود بپردازند و راه را براى يك رابطه خوب باز كنند.[83]
تحقيق چهارم: در پژوهش هايى "پيتسون" معلوم شد كه لمس كردن بدنِ طرف مقابل، او را تشويق مى كند تا در مورد خودش و مسائل مربوط به خودش سخن بگويد.[84]
تحقيق پنجم: تحقيق هاى "ويلس" نشان داد كه اگر پزشكان، مراجعان خود را لمس كنند، همين لمس كردن بيمار توسط پزشك، باعث مى شود تا بيمار به دستورات پزشك عمل كند و اين نكته به پزشكان كمك زيادى مى كند تا به اين وسيله باعث شوند بيمار به دستورات لازم براى سلامتى خود، بهتر عمل كند.[85]
تحقيق ششم: در مورد اين كه كجاى بدن لمس شود در فرهنگ هاى مختلف تفاوت هاى زيادى مشاهده مى شود و به بيان ديگر لمس كردن در اكثر فرهنگ ها داراى قانون مى باشد براى مثال در فرهنگ هايى كه به آيين "بودا" وابستگى دارند لمس كردن هر قسمت از سرِ فرد مقابل ممنوع است زيرا آنان سر را مكان روح مى دانند ولى به طور كلى در مورد لمس كردن دست بين همه فرهنگ ها اتّفاق نظر وجود دارد كه مى تواند به ابلاغ و انتقال صميمت كمك كند.
در تحقيقى كه "جورارد" انجام داد از 300 نفر خواسته شد تا محدوده هاى بدن خود را كه قابل لمس توسط افراد مختلف مى دانند مشخّص كنند، نتيجه اين پژوهش نشان داد كه در مورد لمس كردن در ناحيه دست، يك توافق كلىّ بين افراد وجود دارد.[86]
در اينجا بايد به اين نكته هم اشاره كنم كه در جامعه افرادى هستند كه به ندرت توسط ديگران لمس مى شوند مثلاً سالمندانى كه هيچ خويشاوندى ندارند و از تماس هاى بدنى براى برآورده شدن نيازهاى هيجانى، محروم هستند، بر ماست كه در زندگى خود برنامه اى داشته باشيم تا به ديدن آن ها برويم و دست هاى آنان را در دست بگيريم و محبّت خود را به آنان نثار كنيم.