دست دادن مى تواند به صورت ها و انواع متعددى انجام گيرد، ولى در ميان انواع دست دادن سه نوع از دست دادن است كه مى تواند بيان كننده روحيّه سلطه پذيرى و سلطه گرى و يا روحيّه تفاهم شما باشد.
شايد برايتان جالب باشد موقعى كه شما دست خود را براى دست دادن به سمت مخاطب دراز مى كنيد از حالت دست شما و اين كه كف دست شما به سمت پايين است يا بالا، به ذهن مخاطب، پيام هاى مختلفى مخابره مى شود.
به اين نكته توجّه كنيد كه در ذهن مخاطب شما با مشاهده دست شما، يكى از اين سه معنى مخابره مى شود و به بيان ديگر مخاطب ما ناخودآگاه در مورد شما به يكى از اين 3 صورت قضاوت مى كند:
1 - "اين فرد سعى مى كند بر من مسلّط باشد".
2 - "من مى توانم بر اين فرد مسلّط باشم، او طبق خواسته من عمل مى كند".
3 - "من اين شخص را دوست دارم، با هم تفاهم خواهيم داشت".
حتماً تعجّب كرديد كه چطور مخاطب ما با ديدن دست ما به اين معانى پى مى برد.
آرى روانشناسان معتقدند كه اين سه نگرش ناآگاهانه منتقل مى شود و اثر آن هم بسيار فورى است براى همين اينجا است كه توجّه به نحوه دست دادن اهميّت پيدا مى كند.
با توجّه به مطالب فوق، ما سه نوع دست دادن را براى شما معرّفى مى كنيم:
1 - دست دادن سلطه گر:
اين نوع دست دادن موقعى است كه شما دست خود را به سمت مخاطب مى بريد تا با او دست بدهيد، و دست شما به حالت افقى قرار بگيرد و كف دست شما به سمت پائين و زمين و پشت دست شما رو به بالا باشد و وقتى كه به اين حالت دست در دست مخاطب مى گذاريد، دست شما روى دست مخاطب قرار مى گيرد (و دست طرف قابل شما زير دست شما واقع مى شود) بايد توجّه داشته باشيد كه اين نوع دست دادن پيام سلطه گرى شما به مخاطب القا مى كند.
به عبارت ديگر با اين نوع دست دادن شما به طرف مقابل مى گويد كه شما مايليد تسلّط بر طرف مقابل داشته باشيد و در ذهن طرف مقابل هم اين معنى القا مى شود كه بايد مراقب خود باشد.
2 - دست دادن سلطه پذير:
اين نوع دست دادن موقعى است كه شما دست خود را به سمت مخاطب مى بريد تا با او دست بدهيد، و دست شما به حالت افقى قرار بگيرد و كف دست شما به سمت بالا و آسمان باشد و بعد از اين كه دست مخاطب را در دست گرفتيد دست او بر روى دست شما قرار مى گيرد.
دقّت داشته باشيد كه اين نوع دست دادن اين پيام را به مخاطب القا مى كند كه شما مايل به تفاهم هستيد و طرف مقابل به اين نكته مى رسد كه شما به حرف او گوش خواهيد داد.
3 - دست دادن مساوى:
اگر هنگامى كه دست خود را به طرف مخاطب دراز مى كنيد كف دست شما به سمت بالا و يا پائين نبود بلكه دست شما حالت عمودى داشت و كف دست راست شما به سمت چپ باشد، در اين صورت اين معنى در ذهن مخاطب شما القا مى شود كه شما با هم سازگار خواهيد بود چون از موقعيّت مساوى با يكديگر ارتباط برقرار كرده ايد..
حال در هر شرايطى يكى از اين سه حالت، دست دادن مفيد و كارآمد مى باشد هنگامى كه پدر با پسر دست مى دهد و مى خواهد مطلب مهمّى را بگويد يا رئيس يك اداره با كارمند خود مى خواهد دست بدهد و انتظار دارد كه او به سخن او عمل كند بايد از روش دست دادن سلطه گر استفاده كند.
امّا وقتى شما مى خواهيد در جايى استخدام شويد و براى مصاحبه شركت كرديد، مناسب است كه از دست دادن سلطه پذير استفاده كنيد; و در روبرو شدن با دوستان و آشنايان بهترين نوع دست دادن، دست دادن مساوى است.
به هر حال، شما با همين دست دادن مى توانيد كارهاى زيادى را انجام دهيد همان طور كه يكى از روانشناس معروف به نام دكتر "اريك برن" از دست دادن براى بيان همدردى، تأييد كردن و... استفاده مى كرد.
او در كتاب خود مى گويد:
من با افراد به گونه اى دست مى دهم كه بفهمند ما يكديگر را درك مى كنيم، اگر روش دست دراز كردن طرف مقابل از مأيوس بودن او حكايت كند در اين صورت، من دست او را محكم مى فشارم تا بداند كه من نياز او را احساس مى كنم.
اگر مخاطب من به تسّلى نياز داشته باشد با او طورى دست مى دهم كه او را آرام كند و اگر خواهان تأييد باشد طورى با او دست مى دهم كه او را تأييد كرده باشم.
من موقع خداحافظى هم با طرف مقابل خود دست مى دهم و با توجّه به اطّلاعات دريافتى مى دانم اين كار را چگونه انجام دهم، به نظر من اين دست دادن براى طرف مقابل، از اهميّت زيادى برخوردار مى باشد چرا كه او مى فهمد بعد از اين كه او عيب و ايرادهاى خود را پيش من مطرح كرده است، باز من مايلم با او وقت بيشترى را صرف كنم".[89]
آرى، در صورتى كه نياز مخاطب خود را خوب بشناسيد و بدانيد او در چه حالت روحى مى باشد مى توانيد با همين دست دادن، به او كمك بزرگى بنماييد.