براى اين كه راه كمال را بپيمايم، بايد هر صبح كه از خواب برمى خيزم تصميم بگيرم در طول روز از ياد خدا غافل نشوم و از گناه و معصيت دورى كنم. اين مرحله اوّل است، درواقع من با خود پيمان مى بيندم بندگى خدا را بنمايم.
بعد از آن در طول روز بايد مراقب باشم، هر لحظه به ياد پيمان خودم باشم. شب كه فرارسيد لحظاتى به فكر فرو بروم و به صورت دقيق همه اعمال آن روز خود را محاسبه كنم. اگر توانسته بودم به پيمان خود وفادار بمانم شكر خدا را به جا آورم كه اين كار جز به توفيق او نبوده است، اگر هم كوتاهى داشتم بايد توبه كنم و تصميم بگيرم جبران كنم، قبل از آنكه خواب به چشمم بيايد بايد از خدا طلب بخشش كنم، چراكه معلوم نيست فردا زنده باشم. خيلى ها به اين اميد كه فردا توبه خواهند كرد، مرگشان در خواب فرارسيد و ديگر از خواب بيدار نشدند، شايد من هم يكى از آنان باشم!

* * *

من خود را شيعه اهل بيت(عليهم السلام) مى دانم و چه بسا با اين ادّعا بر ديگران فخر مى فروشم; امّا آيا اهل بيت مرا شيعه خود مى دانند؟ اگر مى خواهم به پاسخ اين سؤال برسم بايد به اين سخن امام كاظم(عليه السلام) توجّه كنم: آن حضرت به يكى از ياران خود فرمودند: "كسى كه هر روز اعمال و كردار خود را محاسبه نكند، شيعه ما نيست."[58]
شيعه واقعى كسى است كه هر شب قبل از خواب، اعمال خود را بررسى مى كند. اين كار باعث مى شود او دچار غفلت نشود. چنين كسى ديگر شيفته دنيا نمى شود. همه كسانى كه به اوج كمال رسيده اند بهوسيله محاسبه اين راه را پيموده اند. محاسبه زنگار غفلت را از دل مى زدايد و ياد مرگ را در دل زنده مى كند.
من نمى دانم مرگ كى به سراغ من مى آيد، من نمى دانم شب آخر زندگى من، چه زمانى است; امّا وقتى عادت كرده باشم هر شب قبل از خواب، لحظاتى به محاسبه كردار خود بپردازم، سعادت بزرگى را كسب كرده ام. وقتى من هر شب، از گناهان كه در طول روز انجام داده ام، توبه كنم و تصميم بگيرم آن را جبران كنم، براى مرگ آمادگى خواهم داشت.