اگر باتقوا باشم نيكوكارى را دوست دارم و براى خوب بودن تلاش مى كنم; زيرا سعادت خود را در نيكوكارى مى بينم; امّا اگر رياكار باشم، براى خودنمايى و فريب ديگران تلاش مى كنم، آن وقت ديگر من نيكوكارى را خوب نمى دانم، بلكه نظر و تعريف مردم را خوب مى دانم. اگر مردم از كار خوب من باخبر شوند، آن كار را انجام مى دهم و هنگامى كه نباشند تا كارم را ببينند، كارم را رها مى كنم.
وقتى رياكار باشم همه را مثل خود رياكار مى بينم و براى اينكه بتوانم خود را فريب بدهم دين دارى را رياكارى تفسير مى كنم و آن وقت است كه من با اينكه ريا مى كنم، خود را از همه دين دارتر مى دانم و اين همان گمراهى آشكار است.
وقتى رياكار باشم، بيشتر با بيگانگان حشر و نشر دارم و نمى توانم دوست صميمى داشته باشم، من از خانواده و دوستان خود نيز گريزان مى شوم; زيرا خورشيد هميشه پشت ابر نمى ماند، اگر كسى با من صميمى شد به راز رياكارى من پى مى برد، خانواده ام نيز رياكارى مرا مى دانند، براى همين است كه من هميشه تنها خواهم بود و هيچ انيس و مونسى نخواهم داشت.
بايد به اين باور برسم كه بهترين راه براى جذب محبّت مردم، صداقت و پرهيز از خودنمايى است، اگر كارى را فقط براى خدا انجام دهم، خدا آرامش را به قلب من هديه مى كند و آن وقت مردم مشتاق اين آرامش مى شوند و به سوى من جذب مى شوند.
وقتى من ريا مى كنم، مى خواهم چه كسى را فريب بدهم؟ اين سخن پيامبر را بايد با دقّت گوش كنم: "كسى كه كار خوب و نيكويى انجام مى دهد و در نيّت خود اخلاص ندارد، رياكار است، او مى خواهد خدا را فريب بدهد; ولى درواقع خودش را فريب داده است."[65]
رياكار مى خواهد خدا را فريب دهد; امّا او كسى جز خود را فريب نداده است، او خيال مى كند محبّت مردم را براى خود خريده است، او خيال مى كند مردم او را دوست دارند; امّا هرگز چنين نيست، دل هاى مردم در دست خداست و هركس را بخواهد عزيز مى كند. كسى كه ريا مى كند با خدا دشمنى مى كند و خدا هرگز دشمن خود را عزيز نمى كند.