هَذَا فَوْجٌ مُقْتَحِمٌ مَعَكُمْ لَا مَرْحَبًا بِهِمْ إِنَّهُمْ صَالُوا النَّارِ (59 ) قَالُوا بَلْ أَنْتُمْ لَا مَرْحَبًا بِكُمْ أَنْتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنَا فَبِئْسَ الْقَرَارُ (60 )
روز قيامت كه فرا رسد، همه كافران براى حسابرسى به پيشگاه تو حاضر مى شوند، آن روز براى آنان روز سختى خواهد بود، آنان هيچ راه نجاتى ندارند. وقتى آنان آتش جهنّم را از دور مى بينند، صداى جوش و خروش جهنّم را مى شنوند و ترس و وحشت وجودشان را فرا مى گيرد.
فرشتگان رهبرانِ كافر را در جلو قرار مى دهند و بعد فرمان مى دهند تا هر كس كه از آنان پيروى كرده است، پشت سر آنان قرار گيرد. سپس همه آنان را به سوى جهنّم حركت مى دهند. رهبران كافر در جلو هستند و پيروانشان در پشت سر.
وقتى رهبرانِ كافر قدرى راه پيمودند، فرشتگان به آنان مى گويند: "نگاه كنيد، چه جمعيّتى پشت سرتان مى آيند ! اينان پيروان شما هستند كه با شما وارد جهنّم مى شوند".
آن روز رهبران از اين كه اين مردم را گمراه كرده اند، پشيمان مى شوند، زيرا مى دانند كه به خاطر گمراهى اين مردم، عذاب بيشترى خواهند شد.
عذاب آنان دوبرابر است، آنان يك بار به خاطر گمراهى خودشان عذاب مى شوند و بار ديگر به خاطر گمراه كردن ديگران !
هر چه جمعيّتى كه پشت سر آنان مى آيد، بيشتر باشد، ترس و نگرانى آنان نيز بيشتر مى شود.
اينجاست كه رهبران، پيروانِ خود را نفرين مى كنند و چنين مى گويند: "خدا كند كه آنان روزِ خوش نبينند ! امروز آنان در آتش جهنّم مى سوزند".
پيروان آنان وقتى اين سخن را مى شنوند، تعجّب مى كنند، آنان لحظه اى فكر مى كنند و با خود مى گويند: "ما در دنيا براى رهبران خود فداكارى زيادى نموديم و حتّى حاضر بوديم جانِ خود را فدايشان كنيم، اكنون چه شده است كه آنان ما را نفرين مى كنند"، پس آن پيروان به رهبران خود مى گويند: "خودتان روزِ خوش نبينيد ! شما بوديد كه ما را گمراه كرديد و به راه كفر كشانديد. امروز جايگاه شما در جهنّم بسيار بدتر از ما خواهد بود".
پيروان چنين ادامه مى دهند: "خدايا ! هر كس كه باعث شد ما امروز در اين عذاب باشيم، تو عذاب او را دو برابر كن !".
آرى، پيروان اين گونه رهبران خود را نفرين مى كنند و از تو مى خواهند تا رهبرانشان را به سختى عذاب كنى زيرا آن رهبران باعث گمراهى پيروان خود شدند.
آن روز، دوستى هاى كافران تبديل به دشمنى مى شود و آنان يكديگر را نفرين مى كنند. فرشتگان همه آنان را وارد جهنّم مى كنند و آنان در ميان شعله هاى آن مى سوزند، اين نتيجه راهى است كه خودشان انتخاب كرده بودند.

* * *