إِذْ أَنْتُمْ بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيَا وَهُمْ بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوَى وَالرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَلَوْ تَوَاعَدْتُمْ لَاخْتَلَفْتُمْ فِي الْمِيعَادِ وَلَكِنْ لِيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَة وَيَحْيَا مَنْ حَيَّ عَنْ بَيِّنَة وَإِنَّ اللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ (42 )
باز از جنگ بدر سخن مى گويى، از مسلمانان مى خواهى آن روز را به ياد بياورند كه آنان در مقابل كافران به صف ايستاده بودند، آنان در منطقه اى پايين و دشمن در منطقه اى بلند قرار گرفته بود و اين از نظر نظامى براى دشمن امتياز خوبى بود.
مسلمانان براى مقابله با كاروان تجارى مكّه از شهر خود بيرون آمده بودند، امّا آن كاروان خود را به سلامت به مقصد رسانده بود، اكنون مسلمانان بايد با سپاهى كه سه برابر آن ها بود، جنگ مى كردند.
هر كس شرايط آن روز را بررسى مى نمود، به شكست مسلمانان يقين مى كرد، اگر آنان چنين وضعيّتى را پيش بينى مى كردند، به جنگ نمى آمدند، آرى، با آن شرايط اگر آنان با يكديگر وعده مى گذاشتند كه در ميدان حاضر شوند، در انجام وعده خود، اختلاف مى كردند.
اگر مسلمانان از ابتدا مى دانستند كه قرار است با سپاه هزار نفرى كافران روبرو شوند، عدّه اى از آنان اصلاً از مدينه بيرون نمى آمدند. امّا تو چيز ديگرى اراده كردى، تو مى خواستى مسلمانان را در مقابل يك عمل انجام شده قرار دهى تا آنان به ميدان بيايند و با كافران بجنگند. تو مسلمانان را يارى كردى و آنان پيروز شدند.
آن روز، هر كس مى خواست مى توانست حقّ را تشخيص بدهد، پيروزى مسلمانان در آن روز، معجزه اى آشكار بود. هر كس كه پيروزى معجزه آساى مسلمانان را ديد و باز هم راه گمراهى را در پيش گرفت، خودش را به هلاكت انداخت، هر كس هم اين نشانه ها را با چشم ديد و به حقّ بودن پيامبر و اسلام پى برد و هدايت شد، در حقيقت زندگى تازه اى يافت و به سعادت و رستگارى رسيد و تو خداى شنوا و دانا هستى و از اسرار دل بندگان خود خبر دارى.

* * *