يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ (119 )
بارها در اين سوره، كسانى را كه از رفتن به جنگ تبوك سر باز زدند، سرزنش كردى، ديگر وقت آن است كه به مطلب مهمّى اشاره كنى، در جنگ تبوك، على(عليه السلام)شركت نكرد، اين تنها جنگى است كه على(عليه السلام)در آن حضور نداشت. به راستى علّت چه بود؟
پيامبر مى دانست منافقان به بهانه هاى مختلف در مدينه مانده اند و نقشه هايى در سر دارند. پيامبر و يارانش، ششصد كيلومتر از مدينه دور مى شدند و اين فرصت خوبى براى منافقان بود تا نقشه هاى شوم خود را عملى كنند و به زنان مسلمانان حمله كنند و در شهر آشوب نمايند.
پيامبر دستور داد تا على(عليه السلام)در مدينه بماند و امنيّت شهر را تأمين كند، لشكر اسلام حركت كرد و به سوى تَبوك به راه افتاد.
منافقان در شهر شايعه پخش كردند:
يكى مى گفت: "رابطه محمّد با على تيره گشته است، به همين خاطر محمّد، على را همراه خود نبرده است".
ديگرى مى گفت: "على به دنبال راحتى است، او به خاطر هواى گرم و راه طولانى به جنگ نرفته است".
اين سخنان به زودى در شهر منتشر شد. همه زنان و كسانى كه در شهر مانده بودند، اين سخنان را به هم مى گفتند.
وقتى على(عليه السلام)اين ماجرا را شنيد، يكى از ياران خود را به جاى خود گماشت و سوار بر اسب خود شد و به سوى پيامبر حركت كرد تا ماجرا را به او خبر دهد. پيامبر تقريباً سه كيلومتر از مدينه دور شده بودند. على(عليه السلام)خود را به پيامبر رساند و ماجرا را به ايشان گفت.
پيامبر نگاهى به على(عليه السلام)كرد و فرمود: "اى برادرم ! به مدينه بازگرد، هيچ كس ديگرى، شايستگى كارى كه به تو گفته ام، ندارد، تو نماينده و جانشين من در ميان خانواده و قوم من هستى، اى على ! جايگاه تو نزد من، همانند جايگاه هارون(عليه السلام)براى موسى(عليه السلام)است، جز آن كه بعد از من پيامبرى نيست".
هارون(عليه السلام)، برادر موسى(عليه السلام)بود و موسى(عليه السلام)او را جانشين خود قرار داده بود، وقتى موسى(عليه السلام)چهل شب به كوه طور رفت، هارون(عليه السلام)را در ميان قوم خود به عنوان جانشين خود قرار داد.
همه اين سخن را شنيدند و تاريخ اين حديث را ثبت كرد، اين حديث به حديث "منزلت" مشهور شد: "يا علىّ أنتَ منّي بمَنزِلَةِ هارُونَ مِنْ مُوسى".
على(عليه السلام)با پيامبر خداحافظى كرد و به سوى مدينه بازگشت، آرى، او رفت تا با دسيسه ها و كارشكنى هاى منافقان مبارزه كند، بازگشت على(عليه السلام)، ترس و وحشتى در دل منافقان انداخت، آنان شجاعت على(عليه السلام)را ديده بودند و براى همين در اين مدّتى كه پيامبر در مدينه نبود، مدينه همچنان در امن و امان بود.

* * *

در اين سوره، حوادث جنگ تبوك را بيان كردى، الآن مى خواهى مردم را به پيروى از على(عليه السلام)كه جانشين پيامبر است، دعوت كنى، درست است گروهى از مردم، به جنگ نيامدند، آنان به بهانه هاى واهى از جنگ فرار كردند، امّا نيامدن على(عليه السلام)به جنگ تبوك، به امر و دستور پيامبر بود، تاريخ بايد بداند على(عليه السلام)از راستگويان است و بارها تا پاى جان در راه دفاع از اسلام، فداكارى نموده است.
اكنون با مردم چنين سخن مى گويى: "اى كسانى كه ايمان آورده ايد، تقوا پيشه كنيد و با راستگويان همراه باشيد".

* * *

منظور از "راستگويان"، كسى جز على(عليه السلام)و يازده امام بعد از او نيست، تو آنان را بر همه برترى داده اى و آنان را مقرّب درگاه خود قرار داده اى، آنان به تو نزديك تر از همه هستند، آرى، آنان بندگان پرهيزكار تو هستند و هرگز معصيت و نافرمانى نمى كنند.[74]
هر كس از على(عليه السلام)پيروى كند، به اين آيه عمل كرده است، تو در روز قيامت، از كسانى كه ديگرى را به عنوان امام خود انتخاب كرده اند، سؤال خواهى كرد و به آنان چنين خواهى گفت: من على را به عنوان رهبر شما برگزيدم، چرا از او پيروى نكرديد؟ چرا به بيراهه رفتيد؟ چرا ديگرى را امامِ خود قرار داديد و دين مرا تباه ساختيد؟
آرى، على(عليه السلام)و يازده امام بعد از او، "حجّت" تو روى زمين هستند، تو راه سعادت را براى مردم روشن نمودى، به آنان دستور دادى تا ولايت آن ها را بپذيرند و از آنان پيروى كنند، هر كس از او اطاعت كرده است، اهل بهشت خواهد بود و هر كس با او دشمنى كرده باشد، خشم تو را براى خود خريده است.[75]

* * *