ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خَاسِئًا وَهُوَ حَسِيرٌ (4 ) وَلَقَدْ زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَجَعَلْنَاهَا رُجُومًا لِلشَّيَاطِينِ وَأَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابَ السَّعِيرِ (5 )
يك بار ديگر از انسان مى خواهى تا به جهان نگاه كند، انسان هر قدر هم به اين جهان نظر كند، باز هيچ بى نظمى و نقصانى نمى يابد، چشم او خسته و ناتوان مى شود، امّا نمى تواند هيچ بى نظمى را پيدا كند.
تو آسمان نزديك به زمين را با خورشيد و ماه و ستارگان و شهاب ها زينت دادى.
تو آسمان را با شهاب ها از رخنه شياطين حفظ نمودى و براى شياطين عذابى دردناك را آماده نمودى.

* * *

قرآن در اينجا از شهاب ها سخن مى گويد، منظور از اين سخن چيست؟ شهاب ها چگونه مانع رخنه شياطين به آسمان مى شوند؟
معناى اين سخن چيست؟
براى فهميدن اين سخن بايد به آيات 17 و 18 سوره "حجر" مراجعه كنم. در آنجا مى خوانم كه خدا آسمان را از هر شيطان ملعونى حفظ كرده است، اگر شيطانى بخواهد چيزى را مخفيانه بشنود، شهابى او را آشكارا دنبال مى كند.
براى فهم اين سخن بايد به اين مطلب دقّت كنم: همواره بعضى از انسان ها به كار پيش گويى مشغول بودند و حوادث آينده را پيش بينى مى كردند، به آنان "كاهن" مى گفتند. آنان با گروهى از جنّ (كه همان شياطين بودند)، ارتباط مى گرفتند و از آن ها درباره آينده سؤالاتى مى كردند.
امّا جنّ ها چگونه از آينده باخبر مى شدند؟
جنّ ها هم به آسمان مى رفتند و به سخنان فرشتگان گوش مى دادند. فرشتگان از حوادث آينده خبر دارند و گاهى درباره آن سخن مى گويند، جنّ ها به دنياى فرشتگان مى رفتند و مخفيانه، سخنان آنان را مى شنيدند و سپس به روى زمين مى آمدند و به "كاهنان" مى گفتند.
رفت و آمد جنّ ها به آسمان آزاد بود، امّا وقتى محمّد(صلى الله عليه وآله) به دنيا آمد، رفت و آمد آن ها را به آسمان ها ممنوع كردى، تو اراده كردى تا ديگر آنان آزادانه به ملكوت آسمان ها وارد نشوند.
تو به فرشتگان دستور داده اى كه اگر يكى از جنّ ها، مخفيانه وارد دنياى آن ها شود، آن ها آن جن را با نورى عجيب دور كنند.
اكنون كه اين مطلب را دانستم، اين جا هشت نكته را مى نويسم:
1 - فرشتگان در ملكوت آسمان ها هستند، فرشتگان در دنياى خود درباره حوادثى كه در آينده روى زمين، اتفاق مى افتد، سخن مى گويند.
2 - منظور از شياطين در اينجا گروهى از جنّ ها هستند كه از رحمت تو دور شده اند، آنان پيروان ابليس هستند و او را در هدفش يارى مى رسانند.
3 - شياطين، ديگر از ورود به دنياى فرشتگان منع شده اند.
4 - شياطين مى خواهند به دنياى فرشتگان نزديك شوند و از حوادث آينده باخبر شوند.
5 - به فرشتگان دستور داده اى تا آن شياطين را با نورى عجيب دور كنند، نورى كه شياطين تاب تحمّل آن را ندارند.
6 - منظور از "شهاب" در اين آيه، اين شهابى نيست كه من در آسمان مى بينم، شهابى كه من مى بينم چيزى جز قطعه سنگ هاى آسمانى نيست كه وقتى وارد فضاى زمين مى شوند، به سبب سرعت زيادشان مى سوزند و من نور آن ها را مى بينم. منظور از شهاب در اينجا، نورى است كه همچون آتش است و شياطين، تاب تحمّل آن را ندارند، فرشتگان با آن نور، شياطين را از دنياى خود دور مى كنند.
7 - قبل از تولّد محمّد(صلى الله عليه وآله)، كاهنان مى توانستند آينده را به صورت دقيق پيش بينى كنند، زيرا مانعى براى رفت و آمد شياطين به دنياى فرشتگان نبود و آن ها مى توانستند ساعت ها در آنجا بمانند و سخنان فرشتگان را با دقّت بشنوند.
8 - هنوز افرادى هستند كه با شياطين ارتباط دارند ولى شياطين بعد از تولّد محمّد(صلى الله عليه وآله)نمى توانند آزادانه به دنياى فرشتگان رفت و آمد كنند، گاهى ممكن است بعضى از شياطين، مخفيانه به دنياى فرشتگان وارد شوند و ممكن است كه چيزى از حوادث آينده را به صورت ناقص بشنوند.

* * *