وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًما حَكِيًما (30 )
"خدا هر كس را كه بخواهد در رحمت خود داخل مى كند و او براى ستمكاران عذاب دردناكى آماده كرده است".
جمله دوم اين آيه، روشن است، خدا ستمكاران را به آتش جهنّم گرفتار خواهد كرد، همان ستمكارانى كه به خود و ديگران ظلم كردند و راه كفر و نفاق را پيمودند.
ولى منظور از جمله اوّل چيست: "خدا هر كس را بخواهد در رحمت خود داخل مى كند".
"رحمت خدا" در اينجا چيست؟
خدا قرآن را براى هدايت همه مردم فرستاد، محمّد(صلى الله عليه وآله) پيام خدا را به آنان رساند، اين "هدايت اوّل" است.
خدا براى كسانى كه هدايت اوّل را پذيرفتند و به محمّد(صلى الله عليه وآله)ايمان آوردند، هدايت ديگرى قرار مى دهد و زمينه كمال بيشتر را براى آنان فراهم مى كند. خدا كارى مى كند كه او لحظه به لحظه به كمال نزديك تر شود، خدا دست او را مى گيرد و به بهشت خويش رهنمونش مى سازد. اين "هدايت دوم" است.
اين اراده و قانون خدا مى باشد: "فقط كسى كه هدايت اوّل را پذيرفت، شايستگى دارد با هدايت دوم هدايت شود".
در اينجا مثالى ساده مى نويسم: همه مى توانند به مدرسه بروند و درس بخوانند، اگر كسى به دبستان نرفت و درس نخواند، در آينده نمى تواند به دانشگاه برود. فقط كسى مى تواند به دانشگاه برود (و بعداً پزشك، مهندس و... شود) كه ديپلم گرفته باشد.
هدايت اوّل براى همه انسان ها هست، هر كس هدايت اوّل را نپذيرفت، خدا او را به حال خود رها مى كند تا در لجاجت و گمراهى خود غوطهور شود، امّا كسى كه هدايت اوّل را پذيرفت، خدا او را به هدايت دوم، راهنمايى مى كند.
اكنون كه اين مطلب را دانستم، بار ديگر اين آيه را مى خوانم: "خدا هر كس را بخواهد در رحمت خود داخل مى كند".

* * *

دانستم منظور از "رحمت خدا" در اينجا، "هدايت دوم" است، امّا دوست دارم در اين باره بيشتر بدانم. تحقيق و بررسى مى كنم به سخنى از امام كاظم(عليه السلام)مى رسم:
روزى يكى از ياران آن حضرت، درباره اين آيه سؤال كردند. امام كاظم(عليه السلام)در پاسخ فرمود: "منظور از رحمت خدا در اين آيه، ولايت ما مى باشد".[130]
وقتى اين سخن را شنيدم، به فكر فرو رفتم...
اين سوره در ابتدا با ماجراى "نذر على و فاطمه(عليهما السلام)" آغاز شد و آخرين آيه نيز از "ولايت" سخن مى گويد.
هر كس به قرآن، واقعاً ايمان آورد، تو او را به راه ولايت اهل بيت(عليهم السلام)راهنمايى مى كنى، ولايت، همان رحمت توست.
راه امامت و ولايت دوازده امام، همان ادامه راه قرآن است!
تو پس از پيامبر، على(عليه السلام)و يازده امام بعد از او را براى هدايت مردم برگزيدى. تو انسان ها را بدون امام رها نمى كنى، براى جانشينى پس از پيامبر، برنامه دارى.
دوازده امام را از گناه و زشتى ها پاك گردانيدى و به آنان مقام عصمت دادى و وظيفه هدايت مردم را به دوش آنان نهادى و از مردم خواستى تا از آنان پيروى كنند.
امروز راه مهدى(عليه السلام) راهى است كه مرا به سعادت مى رساند، پيروى از مهدى(عليه السلام)، همان راه شايسته توست. تو هر كس را دوست بدارى به رحمت خويش وارد مى كنى.
من بايد در راه و مسير تو باشم، اگر من ولايت اهل بيت(عليهم السلام)را قبول داشته باشم، نشانه اين است كه در راه صحيح هستم.
راه ولايت، امتداد راه قرآن است.[131]