قَالُوا أَأَنْتَ فَعَلْتَ هَذَا بِآَلِهَتِنَا يَا إِبْرَاهِيمُ (62 )قَالَ بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ هَذَا فَاسْأَلُوهُمْ إِنْ كَانُوا يَنْطِقُونَ (63 ) فَرَجَعُوا إِلَى أَنْفُسِهِمْ فَقَالُوا إِنَّكُمْ أَنْتُمُ الظَّالِمُونَ (64 ) ثُمَّ نُكِسُوا عَلَى رُءُوسِهِمْ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا هَؤُلَاءِ يَنْطِقُونَ (65 ) قَالَ أَفَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنْفَعُكُمْ شَيْئًا وَلَا يَضُرُّكُمْ (66 ) أُفّ لَكُمْ وَلِمَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (67 )
سكوت همه جا را فرا گرفته بود، همه منتظر بودند تا ببينند با ابراهيم(عليه السلام) چه خواهند كرد، بزرگان به او رو كردند و گفتند:
ـ اى ابراهيم ! آيا تو با خدايان ما چنين كردى؟
ــ آن بُت بزرگ اين كار را كرده است، چرا از من سؤال مى كنيد؟ از خود آن ها بپرسيد، مگر آنان خداى شما نيستند؟
در اين لحظه بود كه همه به فكر فرو رفتند: چرا ما بُت هايى را مى پرستيم كه نمى توانند سخنى بگويند و از خود دفاع كنند؟ آنان نمى توانند بلا را از خود دفع كنند، پس چگونه مى توانند بلا را از ما دور كنند؟
آرى، با اين پاسخ ابراهيم(عليه السلام) همه به فطرت خود بازگشتند. مردم رو به نمرود و بزرگان شهر كردند و گفتند: "شما ما را به عبادت اين بُت ها دعوت كرديد، شما به ما ستم كرديد". سپس با شرمندگى سرهاى خود را به زير انداختند و گفتند: "اى ابراهيم ! تو مى دانى كه اين بُت ها سخن نمى گويند".
ابراهيم(عليه السلام) از فرصت به دست آمده استفاده كرد و گفت: "آيا بُت هايى را مى پرستيد كه نه مى توانند به شما سودى برسانند و نه زيانى؟ شما خيال مى كنيد اگر دست از بُت پرستى برداريد به خشم بُت ها گرفتار مى شويد، اما بُت ها هرگز نمى توانند به كسى ضررى برسانند. اى مردم! چرا خداى يكتا را نمى پرستيد كه به شما اين همه نعمت داده است، چرا بُت هاى بى جان را مى پرستيد؟ ننگ بر شما و بر بُت هاى شما ! آيا جا ندارد كه قدرى فكر كنيد و از خواب غفلت بيدار شويد".
* * *
ابراهيم(عليه السلام) پيامبر تو بود، او هرگز دروغ نمى گويد، او بُت ها را شكسته بود، مردم به او گفتند: "آيا تو بُت ها را شكسته اى"، آيا او به دروغ پاسخ داد؟
او چنين گفت: "آن بُت بزرگ، اين كار را كرده است، اگر آنان سخن بگويند".
من بايد در پاسخ او دقّت كنم. او از واژه "اگر" در سخن خود استفاده كرد، معناى سخن او چنين است: "اگر بُت ها سخن بگويند، آن بُت بزرگ اين كار را كرده است. اگر بُت ها سخن نگويند، من اين كار را كرده ام". معلوم است كه اين سخن دروغ نيست.
[22] * * *