وَلِكُلِّ أُمَّة جَعَلْنَا مَنْسَكًا لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَى مَا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ الاَْنْعَامِ فَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا وَبَشِّرِ الُْمخْبِتِينَ (34 ) الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِينَ عَلَى مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ (35 )
در هر امّتى، آيينى براى قربانى كردن، مشخّص كردى و از آنان خواستى تا هنگام ذبح چهارپايانى كه تو روزىِ آن ها كردى، نام تو را ذكر كنند.
منظور تو از آيين قربانى كردن اين بود كه مردم به تو نزديك شوند و تو را ياد كنند، تو خداى يگانه هستى و خدايى جز تو نيست، همه بايد تسليم فرمان تو باشند.
تو آيين قربانى مسلمانان را در روز عيد قربان (دهم ذى الحجّه) در سرزمين "مِنا" انتخاب مى كنى.

* * *

حاجيان واقعى چه كسانى هستند؟
آيا اين كه من به مكّه بروم و دور خانه تو طواف كنم، سعى صفا و مروه به جا آورم، قربانى كنم و... كفايت مى كند؟
هدف از اين برنامه هاى حج، چيست؟
حج، كارگاه آموزش فروتنى است. من در اين سفر به صورت عملى مى آموزم كه در مقابل تو فروتنى كنم، هرچه فرمان داده اى، بدون چون و چرا اطاعت كنم.
تو در اينجا از پيامبر مى خواهى تا كسانى را كه فروتنى مى كنند به بهشت مژده دهد.
به راستى فروتنان چه كسانى هستند؟
آنان چهار ويژگى دارند. وقتى من حجّ به جا آوردم و درس فروتنى را فرا گرفتم، بايد اين چهار ويژگى را كسب كنم:
1 - وقتى نام تو را مى شنوم و تو را ياد مى كنم، قلبم از شدّت اشتياق به طپش درآيد.
2 - در مقابل سختى ها و مشكلات، شكيبايى كنم. وقتى بدانم كه بلاهايى كه به من مى رسد، حكمت و مصلحتى دارد، ديگر بى تابى نمى كنم و به رضاى تو خشنود مى شوم.
3 - نماز برپا دارم، وقتى صداى اذان را مى شنوم، از كار خود دست كشم و به نماز بايستم. از دنياى خاكى دل بركنم و به معراج ياد تو بيايم.
4 - از هر آنچه كه به من داده اى، به ديگران انفاق كنم و نيازمندان را فراموش نكنم، اين تو هستى كه به من علم و دانش يا ثروت و دارايى داده اى، پس خود را صاحب دارايى هايم ندانم.
خدايا ! خودت ياريم كن تا در زندگى همواره اين چهار ويژگى را داشته باشم.

* * *