بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ (1 ) وَإِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ (2 ) وَإِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَتْ (3 )وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ (4 ) وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ (5 )وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ (6 )
اكنون مى خواهى از روز قيامت و حوادثى كه پيش از برپايى آن روى مى دهد سخن بگويى، تو مى دانى كه هيچ چيز براى سعادت انسان، بهتر از ياد قيامت نيست، كسى كه آن روز را به ياد داشته باشد، از گناهان دورى مى كند، كسى كه به قيامت ايمان داشته باشد، از زشتى ها پرهيز مى كند و براى آن روز، توشه برمى گيرد.
اكنون نشانه هاى برپايى قيامت را بازگو مى كنى:
آن زمان كه خورشيد تيره و تار شود;
آن زمان كه ستارگان بى نور شوند;
آن زمان كه كوه ها متلاشى شوند و مانند گَرد و غبار پراكنده مى شوند و به حركت درآيند.
آن زمان كه باارزش ترين اموال به دست فراموشى سپرده شود.
آن زمان كه حيوانات وحشى، كنار هم جمع شوند، حيواناتى كه از يكديگر مى ترسند و از هم فرار مى كنند، امّا وقتى كه قيامت برپا شود، ترس و وحشت آنان را هم فرا مى گيرد، گوسفند به گرگ پناه مى برد و آهو به شير ! آنان از روى ترس دور هم جمع مى شوند و دشمنى ها را فراموش مى كنند، آنان دور هم جمع مى شوند تا از شدّت ترس خويش كم كنند، وقتى ترس از آن حادثه بزرگ با حيوانات چنين مى كند، انسان ها چه خواهند كرد؟
آن زمان كه درياها برافروخته شوند و به جوش آيند.
همه اين حوادث نشان از پايان دنيا مى دهد، اسرافيل در صور خود مى دمد، همه مى ميرند، پس از آن تو جان اسرافيل را هم مى گيرى، هيچ موجود زنده اى در دنيا باقى نمى ماند، فقط تو مى مانى و بس !

* * *

در اينجا خاطره اى را نقل مى كنم: وقتى كودك بودم، يكى از همسايگان ما فوت كرد. وقتى پدرم خبر فوت او را شنيد گفت: "اين شترى است كه درِ خانه همه خوابيده است". من از خانه بيرون آمدم و به در خانه همسايه رفتم تا آن شتر را ببينم !
بعداً فهميدم كه اين كنايه است، منظور پدرم اين بود كه مرگ، براى همه است.
اكنون به آيه چهار دقّت مى كنم، در اين آيه از "عِشار" سخن به ميان آمده است.
عِشار چيست؟
شترى كه وقت زاييدن آن، نزديك است.
در زمانى كه قرآن نازل شد، با ارزش ترين چيز در ميان مردم، همين شتر بود. چنين شترى بسيار ارزشمند و قيمتى بود، زيرا به زودى، بچّه اى به دنيا مى آورد و مى توانستند از آن، شير فراوان بدوشند.
امروزه نقش شتر در زندگى انسان كم رنگ شده است، مردم امروز چيزهاى ديگرى را باارزش مى دانند. امروز ماشين هايى كه از بهترين امكانات برخوردار است، براى مردم جلوه دارد.
در اين آيه، شتر به عنوان كنايه ذكر شده است، در ترجمه اين آيه بايد چنين گفت: "وقتى قيامت برپا مى شود باارزش ترين اموال به دست فراموشى سپرده مى شود"، لازم نيست در هنگام برپايى قيامت، مردم شتر داشته باشند، معناى اين آيه اين است كه انسان ها، ماشين هاى قيمتى، خانه هاى باارزش و... را رها مى كنند، ترس و وحشت چنان آنان را فرا مى گيرد كه ثروت هاى باارزش خود را از ياد مى برند، همان ثروت هايى كه براى به دست آوردن آن، با يكديگر رقابت مى كردند، در آن روز، خزانه هاى پر از پول و طلاى بانك ها به حال خود رها مى شود و كسى سراغ آن ها نمى رود !

* * *