بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى (1 )وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى (2 ) وَمَا خَلَقَ الذَّكَرَ وَالاُْنْثَى (3 )إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى (4 )حقيقت اسلام، پيوند با تو و خلق توست، راه نجات و سعادت از عبادت تو و كمك به نيازمندان مى گذرد، هيچ چيز مانند بخل نمى تواند مانع رستگارى انسان شود، اكنون مى خواهى اين حقيقت را براى همه بيان كنى پس چنين سوگند ياد مى كنى:
سوگند به شب آن هنگام كه جهان را تاريك مى كند،
سوگند به روز هنگامى كه هويدا مى شود و همه جا را روشن مى كند، سوگند به كسى كه انسان را به دو صورت مذكّر و مونّث آفريد تا نسل او ادامه پيدا كند.
تو در اينجا سه سوگند ياد كردى، سوگند به شب، سوگند به روز و سوگند به خودت كه انسان ها در راه و روش زندگى، مختلف هستند ! تو به انسان اختيار دادى و او به اختيار خود، راه خود را انتخاب مى كند.
دو راه پيش روى انسان است:
راه اوّل: راه عطا و تقوا و ايمان
راه دوم: راه بخل و كفر.
هر كدام از اين دو راه، پويندگانى دارد، هر كس هر كدام از اين دو راه را بپيمايد، نتيجه آن را مى بيند.[53]

* * *