بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالْفَجْرِ (1 ) وَلَيَال عَشْر (2 ) وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ (3 ) وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ (4 )هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْر (5 ) أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَاد (6 ) إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ (7 ) الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلَادِ (8 ) وَثَمُودَ الَّذِينَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ (9 ) وَفِرْعَوْنَ ذِي الاَْوْتَادِ (10 ) الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلَادِ (11 ) فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسَادَ (12 )فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَاب (13 )
سوگند به سپيده دم،
سوگند به ده شب اوّل ماه ذى الحجّه كه حاجيان براى حجّ به مكّه مى آيند،
سوگند به روز نهم ماه ذى الحجّه كه روز عرفه است،
سوگند به روز دهم آن ماه كه روز عيد قربان است،
سوگند به شب وقتى كه به پايان مى رسد كه تو ستمكاران را عذاب مى كنى !
آيا اين سوگندها براى خردمندان كافى نيست؟
آيا كسى به ياد مى آورد كه تو چگونه قوم "عاد" را هلاك كردى؟ همان قومى كه در شهر "اِرَم" زندگى مى كردند، شهرى كه بسيار با عظمت بود و نمونه آن در سرزمين هاى ديگر، ساخته نشده بود.
آيا كسى فكر مى كند كه تو با قوم "ثمود" چه كردى؟ همان قومى كه خانه هاى خود را در كوه ها مى ساختند، آنان صخره هاى سخت را مى تراشيدند و براى خود، خانه هايى محكم و امن در دل كوه مى ساختند.
آيا كسى مى داند كه تو فرعون را چگونه كيفر دادى؟ همان فرعونى كه صاحب قدرت و سپاهيان بسيار بود.
قوم عاد و قوم ثمود و فرعون در شهرها، ظلم و ستم نمودند و فساد فراوان در آن شهرها كردند، تو به آنان مهلت دادى و در عذابشان شتاب نكردى، امّا وقتى مهلت آنان به پايان رسيد، آنان را زير تازيانه عذاب خود گرفتى و به راستى كه تو مراقب اعمال و رفتار بندگان خود هستى.

* * *

در آيه 3 چنين مى خوانم: "سوگند به زوج و فرد"، منظور از اين سخن چيست؟
با توجّه به اين كه در آيه قبل به "ده شب اوّل ماه ذى الحجّه" سوگند ياد شده است، مشخّص مى شود كه منظور از "فرد" روز عرفه است، زيرا اين روز، روز نهم ماه ذى الحجّه است و عدد 9 عدد فرد است.
همچنين منظور از "زوج" روز عيد قربان است كه روز دهم اين ماه است و عدد 10، عدد زوج است.
در واقع در اين سوره به مراسم حجّ، اشاره شده است:
1 - دهه اوّل ذى الحجّه كه حاجيان براى اين مراسم در مكّه حاضر مى شوند.
2 - روز عرفه كه حاجيان در صحراى عرفات جمع مى شوند.
3 - روز عيد قربان كه حاجيان به سرزمين "مِنا" مى روند و گوسفند قربانى مى كنند و سر خود را مى تراشند.
ذكر اين نكته هم لازم است كه بُت پرستان مراسم حجّ را انجام مى دادند و آن را يادگار ابراهيم(عليه السلام) مى دانستند، در واقع آنان "خدا" را قبول داشتند ولى بُت ها را شريك خدا مى دانستند و مراسم حجّ را با خرافات زيادى آميخته بودند. قرآن در اين سوره با بُت پرستان مكّه از دهه اوّل ذى الحجّه و روز عرفه و عيد قربان سخن مى گويد، آنان با اين زمان ها، آشنا بودند.

* * *