وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الاَْعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ (139 ) إِنْ يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ وَتِلْكَ الاَْيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِينَ آَمَنُوا وَيَتَّخِذَ مِنْكُمْ شُهَدَاءَ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ (140 ) وَلُِيمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آَمَنُوا وَيَمْحَقَ الْكَافِرِينَ (141 )
مسلمانان پيكر شهدا را در كنار كوه اُحُد به خاك مى سپارند، آنان اشك مى ريزند و از نافرمانى خود پشيمان هستند. با خود فكر مى كنند كه اگر از ميدان جنگ فرار نمى كردند و همه با هم با دشمن مقابله مى كردند، اكنون هفتاد نفر به شهادت نمى رسيدند.
پشيمانى خوب است، آنان را به فكر وا مى دارد، امّا نبايد روحيه خود را از دست بدهند، اكنون با آنان سخن مى گويى: اى مؤمنان ! با شكست در يك جنگ، سست و دلسرد نشويد و غمناك نباشيد، اگر ايمان داشته باشيد و استقامت بورزيد، برترى و پيروزى از آنِ شماست، سستى و اندوه شما براى چيست؟ قدرى فكر كنيد، اگر امروز به شما آسيب رسيد، به ياد بياوريد كه سال قبل، بر كافران نيز همين آسيب ها رسيد !
با اين سخن تو، مسلمانان به فكر فرو مى روند، سال قبل، در جنگ بَدر آن ها توانسته بودند هفتاد نفر از كافران را به قتل برسانند و شكست سختى به آنان وارد كنند.
آيا كافران وقتى در جنگ بَدر شكست خوردند، دچار سستى شدند؟
نه. آنان يك سال برنامه ريزى كردند و امسال با نيروى بيشتر به ميدان مبارزه آمدند و جنگ اُحُد را پايه ريزى كردند. آنان هرگز روحيه خود را از دست ندادند و در راه باطل از پاى ننشستند.
مسلمانان نيز دچار سستى نشوند، مهم اين است كه از شكست امروز درس بگيرند، خود را براى فردا آماده كنند و به جنگ بُت پرستى و كفر بروند، آرى، خون اين شهيدان نتيجه خواهد داد و به زودى طومار كفر و بُت پرستى در اين سرزمين جمع خواهد شد.

* * *

اين قانون مهم توست: شكست و پيروزى گاهى براى يك گروه و گاهى براى گروه ديگر است، آرى، زمانى، پيروزى با اهل ايمان است، زمانى ديگر پيروزى با كافران !
اين كار از روى حكمت است، تو مى خواهى با اين كار، صحنه امتحان را پيش بياورى تا مؤمنان واقعى از دروغگويان جدا شوند.
اگر هميشه مؤمنان پيروز باشند، هرگز مسلمانان حقيقت خود را نمى شناسند.
در جنگ اُحُد كسانى كه بر سر پيمان خود با پيامبر، باقى ماندند، از بقيّه جدا شدند، گروه زيادى هم كه ادّعاى ايمان مى كردند فرار كردند. آنان خودشان را شناختند و فهميدند كه چه كاره اند.
اگر هميشه مؤمنان را پيروز كنى، پس چگونه گروهى به مقام شهادت برسند؟ تو مى خواهى گروهى از بهترين ها از فيض شهادت بهره ببرند و اين مقام بالا را به آنان كَرَم كنى، براى همين صحنه هايى را پيش مى آورى تا بندگان خوب خود را گلچين و در بهشت مهمان كنى.
اگر روزى دشمنان، پيروز ميدان جنگ شدند، نبايد خيال كرد كه تو آنان را دوست دارى. آنان از رحمت و مهربانى تو بى بهره اند، آنان در حقّ خود و ديگران ظلم و ستم روا داشته اند و تو هرگز ستمكاران را دوست ندارى.
با اين قانون، اهل ايمان را از بدى ها پاك مى كنى، وقتى كه اهل ايمان در جنگى شكست مى خورند، متحمّل سختى هاى زيادى مى شوند، امّا همه اين سختى ها، كفّاره گناهان آنان است. بلاها باعث مى شود تا روحشان از گناهان پاك و پاكيزه گردد.
از طرف ديگر، وقتى كافران پيروزى خود را مى بينند، فريب شيطان را مى خورند و به راه باطل خود اصرار مىورزند، آنان فرصت توبه را از دست مى دهند و سرانجام به عذاب گرفتار مى شوند.

* * *