ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُعَاسًا يَغْشَى طَائِفَةً مِنْكُمْ وَطَائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ يَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ يَقُولُونَ هَلْ لَنَا مِنَ الاَْمْرِ مِنْ شَيْء قُلْ إِنَّ الاَْمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ يُخْفُونَ فِي أَنْفُسِهِمْ مَا لَا يُبْدُونَ لَكَ يَقُولُونَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الاَْمْرِ شَيْءٌ مَا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُلْ لَوْ كُنْتُمْ فِي بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَلِيَبْتَلِيَ اللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمْ وَلُِيمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (154 )
شب فرا رسيده، مسلمانان به شهر مدينه بازگشته اند، امشب، شبى پر از اضطراب و نگرانى است، درست است دشمن از مدينه دور شده است و به مكّه بازمى گردد، امّا هر لحظه ممكن است دشمن پشيمان شود و به مدينه يورش بياورد و شهر را غارت كند، همه در اضطراب هستند.
تو آرامش را بر اهل ايمان نازل كردى، آنان به وعده هاى تو ايمان داشتند، تو وعده دادى كه در دل كافران ترسى عجيب بيفكنى تا ديگر جرأت رويارويى با مسلمانان را نداشته باشند. اهل ايمان با همان لباس رزم به خواب رفتند، آنان به لطف تو اميدوار بودند و از دشمن نمى ترسيدند.
از طرف ديگر، گروه سست ايمان، در انديشه جان خود بودند و نتوانستند بخوابند، آنان از روى نادانى به تو گمان ناروا داشتند. با خود مى گفتند: آيا ما نجات پيدا خواهيم كرد؟ آيا امشب جان سالم به در خواهيم برد؟ آن ها فراموش كرده اند كه تو همه كاره جهان هستى، شكست و پيروزى در دست توست.
آنان حرف هاى خود را از پيامبر مخفى مى كنند و به يكديگر مى گويند: اگر قرار بود پيروز بشويم، ياران ما كشته نمى شدند.
آنان نمى دانند كه مرگ هم در دست توست، آن هفتاد نفرى كه امروز در ميدان جنگ شهيد شدند، سرنوشت آن ها، اين بود. اگر آنان در خانه هاى خود در بستر هم آرميده بودند، مرگ به سراغ آن ها مى آمد.
آرى، آنچه امروز در جنگ اُحُد پيش آمد، صحنه امتحانى براى همه بود تا افرادى كه ايمان واقعى دارند از بقيّه مشخّص شوند، تو از آنچه در دل بندگانت مى گذرد، آگاهى.

* * *