وَلِيَعْلَمَ الَّذِينَ نَافَقُوا وَقِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا قَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوِ ادْفَعُوا قَالُوا لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَاتَّبَعْنَاكُمْ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلاِْيمَانِ يَقُولُونَ بِأَفْواهِهِمْ مَا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يَكْتُمُونَ (167 ) الَّذِينَ قَالُوا لاِِخْوَانِهِمْ وَقَعَدُوا لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا قُلْ فَادْرَءُوا عَنْ أَنْفُسِكُمُ الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ (168 )
جنگ اُحُد زمينه اى شد تا منافقان شناخته شوند، وقتى لشكر اسلام به سوى "اُحُد" حركت مى كرد، گروهى سيصد نفرى راه خود را جدا كردند تا به مدينه بازگردند.
چند نفر به آن ها گفتند:
ــ كجا مى رويد؟ بياييد در راه خدا جهاد كنيد، اگر نمى خواهيد براى خدا همراه ما بياييد، حدّاقل براى دفاع از شهر و ناموس خود اقدام كنيد، اگر دشمن را به حال خود رها كنيم، به ناموس ما هم رحم نخواهد كرد.
ــ اگر ما يقين داشتيم كه جنگ واقع خواهد شد، مى مانديم امّا مى دانيم كه جنگى در پيش نيست.
آنان اين سخن را گفتند و به سوى مدينه حركت كردند، در زمانى كه پيامبر به كمك آنان نياز داشت، از همراهى با او خوددارى كردند و با اين كار نفاق خود را آشكار ساختند.
آن لحظه اى كه از لشكر اسلام جدا شدند، به كفر نزديك تر از ايمان بودند، آنان مى گويند كه نمى دانيم جنگ مى شود يا نه، امّا به خوبى مى دانند كه كافران نزديكى مدينه رسيده اند.
تو از راز دل آنان باخبر بودى و مى دانستى هدفشان چيست، آنان خواستند با اين كار خود، ضربه اى به دين تو بزنند و به كافران كمك كنند، هنگامى هم كه جنگ تمام شد و مسلمانان به شهر بازگشتند، اين منافقان به آنان چنين گفتند: "اگر به سخن ما گوش مى كرديد، هرگز اين قدر كشته نمى داديد".
تو از مؤمنان مى خواهى تا به آنان چنين جواب بدهند: "شما براى حفظ جان ديگران راه حل مى دهيد، پس اگر راست مى گوييد مرگ را از خود دور كنيد و آن را براى هميشه به تعويق اندازيد".

* * *