لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آَمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الاَْخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآَتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآَتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (177 )
سخن از دانشمندان گمراه به ميان آمد، كسانى كه دين تو را دكّان دنياى خود مى كنند، آن ها همواره گرفتار ظاهربينى مى شوند و هدف اصلى دين را فراموش مى كنند، اكنون به آنان هشدار مى دهى كه بيشتر به هدف دين توجّه كنند، هدف دين همان اصول نيكى و نيكوكارى است.
پانزده سال مسلمانان به سوى بيت المقدس نماز مى خواندند، بعد از آن تو از محمّد(صلى الله عليه وآله)خواستى تا به سوى كعبه نماز بخواند، وقتى اين خبر به دانشمندان يهود رسيد سر و صداى زيادى به راه انداختند و زبان به اعتراض گشودند كه چرا قبله مسلمانان تغيير كرده است؟
اكنون مى گويى كه خوبى و نيكى در اين نيست كه هنگام نماز، به كدام سو رو كنيد، اگر شما به دنبال خوبى ها و نيكى ها هستيد، به دنبال اين موارد باشيد:
1 - ايمان به خدا، قيامت، فرشتگان، كتاب آسمانى و پيامبران.
2 - ايثار با كمك كردن به خويشاوندان، يتيمان، فقيران، درراه ماندگان و بيچارگان.
3 - برپاداشتن نماز.
4 - پرداخت زكات.
5 - وفاى به عهد.
6 - صبر و شكيبايى در برابر محروميّت ها، بلاها و سختى ها.
آرى، تو همه خوبى ها را در اينجا ذكر مى كنى، هدف دين در اين شش مورد، خلاصه مى شود، تو ايمان و نماز را در كنار همكارى اجتماعى ذكر مى كنى تا اهل ايمان بدانند كه بايد به همه چيز توجّه داشته باشند.
براى همين پيامبر فرمود: "هر كس به اين آيه عمل كند، ايمانش كامل است".[103]
بايد از اين سخن تو درس بگيرم، نبايد ظاهربين باشم، بايد به هدف اساسى دين توجّه كنم، نبايد دين را امرى فردى بدانم كه فقط به ارتباط من و تو مى پردازد، من وقتى مسلمان واقعى هستم كه هم نماز بخوانم، هم در متن جامعه باشم و با اشتياق به ديگران كمك كنم، اگر به كسى قول مى دهم، به آن وفا كنم، اگر ثروت زيادى داشتم، حتماً زكات آن را پرداخت كنم.
تو دوست ندارى كه من در جستجوى معنويّت و كمال به كنجِ عزلت پناه ببرم بلكه بايد در متن جامعه حضور پيدا كنم و نسبت به ديگران احساس مسئوليّت داشته باشم.

* * *