كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالاَْقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ (180 )فَمَنْ بَدَّلَهُ بَعْدَمَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (181 ) فَمَنْ خَافَ مِنْ مُوص جَنَفًا أَوْ إِثْمًا فَأَصْلَحَ بَيْنَهُمْ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ (182 )
از من مى خواهى تا به ياد مرگ باشم، باور كنم كه دير يا زود بايد از اين دنيا دل بركنم، اين دنيا منزل گاهى است كه مدّتى كوتاه در آن اقامت دارم و سپس به سوى آخرت مى روم.
يكى از دستورات تو اين است كه وصيّت نامه بنويسم و با اين كار آمادگى خود را براى سفر آخرت بيشتر نمايم.
نبايد مسلمان شب بخوابد در حالى كه وصيّت نامه اش را ننوشته است ! [104]
اكنون فكر مى كنم كه در وصيّت نامه خود چه چيزى را بايد بنويسم؟
اگر نماز يا روزه قضايى دارم، بايد آن را بنويسم. اگر به كسى بدهكار هستم، بايد آن را بنويسم تا اگر قبل از مرگ نتوانستم آن را پرداخت كنم، بازماندگانم براى پرداخت آن اقدام كنند.
همچنين مى توانم يك سومِ دارايى خود را در راه خير وصيّت كنم، مى توانم براى پدر، مادر و خويشان خود سهمى را در نظر گيرم، آرى، كار خير بهتر است اوّل براى نزديكانم باشد، كار خير هرچيز مى تواند باشد، كمك به ساختن مسجد، مدرسه، بيمارستان و...
تو اكنون به ديگران هشدار مى دهى كه اگر مسلمانى وصيّتى كرد، بعد از مرگ او هرگز وصيّت او را تغيير ندهند كه اين خيانت است و گناه بزرگى است.
در موارد زير مى توان وصيّت نامه را تغيير داد:
1 - اگر به چيزى وصيّت شود كه گناه و معصيت است.
2 - اگر وصيّت به گونه اى است كه در حقّ بازماندگان ظلمى شده است و عمل به آن وصيّت باعث درگيرى و فساد شود.
آرى، در اين موارد مى توان وصيّت را تغيير داد، در اسلام بن بست وجود ندارد و چون مسير همه اعمال براى رسيدن به تقواست، مى توان براساس تقوا موارد ضدّ تقوا را اصلاح كرد.

* * *