وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُر وَعَشْرًا فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيَما فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (234 ) وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيَما عَرَّضْتُمْ بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّسَاءِ أَوْ أَكْنَنْتُمْ فِي أَنْفُسِكُمْ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَلَكِنْ لَا تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلَّا أَنْ تَقُولُوا قَوْلًا مَعْرُوفًا وَلَا تَعْزِمُوا عُقْدَةَ النِّكَاحِ حَتَّى يَبْلُغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي أَنْفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ (235 )
رعايت حريم زندگى زناشويى، حتّى بعد از مرگ همسر، موضوعى فطرى است و همه اقوام و ملل در اين باره قوانين و آدابى دارند، امّا گاهى اين قوانين زنان را در بن بست اسارت قرار مى دهد، شنيده ام كه در كتاب انجيل آمده است: "زنى كه شوهرش از دنيا رفته است، هرگز نبايد مجدداً شوهر كند و اگر كسى با او ازدواج كند، زناكار است".[122]
امّا تو دين اسلام را دين كامل و جامعى قرار دادى، به زنان دستور مى دهى بعد از مرگ شوهر، چهار ماه و ده روز صبر كنند و بعد از آن مى توانند ازدواج مجدد داشته باشند.
آرى، ازدواجِ بى درنگ زن پس از مرگ شوهر با محبّت و دوستى و حفظ احترام همسر قبلى، سازگار نيست و نيز ممكن است زن از شوهر مرحومش باردار باشد، براى همين آنان بايد اين مدّت را صبر كنند و اين براى حفظ حريم زندگى مشترك است.
اكنون سؤالى مطرح مى شود: در اين مدّت چهار ماه و ده روز (كه زن بعد از مرگ شوهرش بايد صبر كند)، آيا مى توان از آن زن خواستگارى كرد؟
خواستگارى اگر به صورت كنايه و سربسته باشد، اشكالى ندارد و زن هم مى تواند به صورت كنايه جواب مثبت بدهد، ولى او بايد اين مدّت را به احترام همسر سابقش صبر كند، بعد از تمام شدن اين دوره، خواستگارى رسمى صورت مى گيرد، هرگونه خواستگارىِ صريح و شفاف در اين زمان حرام است.
با اين قانون چند نكته مورد توجّه قرار گرفته است: رعايت قانون صبرِ زن بعد از فوت شوهر سابق، رعايت احترام شوهر سابق، ميل فطرى زن به ازدواج. در جامعه بايد اين قوانين اجرا شوند و همه به صورت شايسته به آن عمل كنند.

* * *