وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا جَزَاءً بِمَا كَسَبَا نَكَالًا مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (38 ) فَمَنْ تَابَ مِنْ بَعْدِ ظُلْمِهِ وَأَصْلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ (39 ) أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالاَْرْضِ يُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ وَيَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْء قَدِيرٌ (40 )
در چند آيه قبل، سخن از امنيّت اجتماعى به ميان آمد، تو مجازات سختى براى كسانى كه با اسلحه جان و مال مردم را تهديد مى كنند، بيان كردى. در اينجا مى خواهى مجازات كسى كه دزدى مى كند را بيان كنى، اين سخن توست: "اگر كسى دزدى كرد، انگشتان دستِ راست او را قطع كنيد تا سزاى كارش باشد و عبرتى براى ديگران".
آرى، تو بر هر كارى توانايى و حكم و قانون تو، از روى حكمت است. هدف از اين قانون، پيشگيرى از دزدى است تا جامعه به سوى حقّ و عدالت پيش رود.
آيا دست همه دزدان قطع مى شود؟ آيا براى اين قانون، شرايط خاصّى در نظر گرفته شده است؟
در سخنان پيامبر و امامان ذكر شده است كه بايد اين سه شرط حتماً مراعات شود:
1 - قيمت كالا يا پول سرقت شده بايد حدّاقل به اندازه سه چهارم مثقال طلا باشد.
2 - دزدى از محلّ محفوظى مانند خانه، مغازه يا جيب لباس انسان باشد. پس اگر مثلاً دزد، كيف پولى را كه در وسط خيابان افتاده بردارد، دستش قطع نمى شود.
3 - دزد، بالغ و عاقل باشد و با اختيار خودش اين كار را انجام داده باشد.
تذّكر: همچنين در موارد زير، دست دزد قطع نمى شود:
1 - اگر دزدى در سال قحطى كه مردم گرسنه اند، اتّفاق بيفتد.
2 - اگر مردى از مال فرزند خود دزدى كند.
3 - اگر كسى اموال شركتى را بدزدد كه خودش در آنجا سهم دارد.
4 - دزدى از باغ ميوه.
5 - اگر كسى مال ديگرى را با مال خود اشتباه بگيرد.
حكم قطع كردن انگشتان دست راست، براى كسى است كه بدون اسلحه (سرد يا گرم) دزدى كرده است، امّا اگر كسى با اسلحه كسى را تهديد كند و دزدى كند، حكم آن اين است: انگشتان دست راست با پاى چپ تا پاشنه قطع مى شود.

* * *

احكام اسلام يك مجموعه به هم پيوسته مى باشد كه با هم اجرا مى شود، اسلام دستور اجراى عدالت اجتماعى و اقتصادى و كمك به محرومان و مبارزه با فقر را داده است. وظيفه مسلمانان اين است كه به نياز نيازمندان توجّه كنند و با پرداخت زكات و صدقه، نيازمندى ها را برطرف سازند.
در چنين جامعه اى، دزدى هاى خطرناك، بسيار كم است و فقط انسان هاى شرور دست به دزدى مى زنند و طبيعى است كه بايد با آنان به سختى مقابله كرد تا امنيّت در جامعه برقرار شود.

* * *

اگر قبل از آن كه جُرم دزدى در دادگاه ثابت شود، دزد توبه كند، تو توبه او را مى پذيرى، زيرا تو بخشنده و مهربان هستى و فرمانروايى آسمان ها و زمين از آن توست، از روى حكمت، گناهكاران را عذاب مى كنى و هر كه را بخواهى و سزاوار بخشش باشد، مى بخشى كه تو بر هر كارى توانا هستى.
اگر جرم او در دادگاه ثابت شود، ديگر توبه او فايده اى ندارد، آرى، توبه اضطرارى ارزش ندارد و مانع اجراى عدالت نمى شود.
وقتى دزدى قبل از ثابت شدن جرم، توبه كرد، بايد جبران گذشته را نمايد، درست است كه مجازات قطع دست از او برداشته مى شود و تو از گناه او مى گذرى، امّا او بايد مالى را كه دزديده است به صاحبش برگرداند و رضايت او را جلب كند.[25]