يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ لَا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قَالُوا آَمَنَّا بِأَفْوَاهِهِمْ وَلَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ وَمِنَ الَّذِينَ هَادُوا سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ سَمَّاعُونَ لِقَوْم آَخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ مِنْ بَعْدِ مَوَاضِعِهِ يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هَذَا فَخُذُوهُ وَإِنْ لَمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا وَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا أُولَئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الاَْخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ (41 )سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَّالُونَ لِلسُّحْتِ فَإِنْ جَاءُوكَ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ وَإِنْ تُعْرِضْ عَنْهُمْ فَلَنْ يَضُرُّوكَ شَيْئًا وَإِنْ حَكَمْتَ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ (42 ) وَكَيْفَ يُحَكِّمُونَكَ وَعِنْدَهُمُ التَّوْرَاةُ فِيهَا حُكْمُ اللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوْنَ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ وَمَا أُولَئِكَ بِالْمُؤْمِنِينَ (43 )
قبل از اين كه پيامبر به مدينه هجرت كند، در اين شهر دو طايفه از يهوديان زندگى مى كردند، طايفه نَضير و طايفه قُرَيظه.
طايفه نضير، هم جمعيّت بيشترى داشت و هم داراى ثروت زيادترى بود و موقعيّت اجتماعى بهترى داشت.
زمانى ميان اين دو طايفه اختلاف پيش آمد و نزديك بود كه كار به جنگ خانمان سوزى برسد. آنان قراردادى را ميان يكديگر نوشتند، قرار شد كه اگر كسى از طايفه نضير كشته شود، هم قاتل كشته شود و هم خون بها به طور كامل گرفته شود. امّا اگر از طايفه قُرَيظه كسى كشته شود، قاتل قصاص نشود و فقط نصف خون بها پرداخت شود.
اين قانون سال هاى سال ميان اين دو طايفه يهوديان اجرا مى شد. البتّه اين قانون، مخالف حكم تورات بود، در تورات آمده بود كه يا بايد قصاص صورت گيرد و يا خون بها گرفته شود. اگر بازماندگان مقتول، خون بها را گرفتند، ديگر حقّ ندارند قاتل را قصاص كنند.
مدّت ها گذشت تا اينكه پيامبر به مدينه هجرت كرد. در يكى از روزها، يكى از افراد طايفه نضير به دست يكى از افراد طايفه ديگر كشته شد. طايفه نضير طبق آن پيمان نامه، از طايفه ديگر خواستند تا قاتل را براى قصاص تحويل آنان بدهند و خون بها را هم بدهند.
اينجا بود كه طايفه قُريظه گفتند: ما ديگر به آن پيمان عمل نمى كنيم، يا حكم تورات را عمل كنيد و بين قصاص و خون بها يكى را انتخاب كنيد يا اين كه براى داورى نزد محمّد برويم.
طايفه نضير به فكر فرو رفتند، آن ها مى خواستند هر طور شده است هم خون بها بگيرند و هم قاتل را قصاص كنند، در واقع آنان مى خواستند مانع بشوند آن پيمان نامه اى كه نشانه قدرت و اقتدار آنان بود باطل شود.
براى همين آنان به خانه يكى از منافقان مدينه رفتند و با او گفتگو كردند، قرار شد كه او با يك نفر از يهوديان نزد پيامبر برود و در اين باره از او سؤال كند.
اگر پيامبر آن پيمان نامه را تأييد كرد، سخن او را قبول كنند، امّا اگر حكم پيامبر بر خلاف آن پيمان نامه بود، آن را قبول نكنند. در واقع آن منافقانى كه به ظاهر مسلمان بودند، قرار بود از طايفه نضير حمايت كنند.
اينجا بود كه تو جبرئيل را نزد پيامبر فرستادى و او را از اين ماجرا آگاه ساختى، حكم اسلام و تورات در اين زمينه يكسان است، قاتل يا بايد قصاص شود يا اين كه خون بها پرداخت كند، پس معلوم بود كه طايفه نضير هرگز سخن پيامبر را نخواهند پذيرفت.
پيامبر از اين كه عدّه اى از مسلمانان با يهوديان همراهى مى كنند و امّا سخن قرآن را قبول ندارند، ناراحت و دلگير شدند.
براى همين اين گونه با او سخن مى گويى و او را دلدارى مى دهى: "اى محمّد ! كسانى كه در راه كفر بر يكديگر سبقت مى جويند، تو را اندوهگين نكنند. اينان از كسانى هستند كه به زبان مى گويند ايمان آورده ايم، ولى دلشان ايمان نياورده است".
سپس درباره يهوديان سخن مى گويى: "اى محمّد ! اندوهگين نشو، از يهوديانى كه نزد تو مى آيند و سخن تو را مى شنوند تا بهانه اى پيدا كنند و تو را دروغگو بشمارند. آنان براى كسانى جاسوسى مى كنند كه از روى تكّبر نزد تو نيامده اند. آنان كتاب آسمانى را تحريف مى كنند و به همديگر مى گويند اگر محمّد طبق خواسته ما حكم كرد، آن را مى پذيريم و اگر چنين نبود، از محمّد دورى مى كنيم".
يهوديان به جاى آن كه به دنبال حقيقت باشند، به دنبال خواهش دل خود بودند، سخنان پيامبر را مى شنيدند، اگر آن را مطابق خواسته خود مى يافتند، مى پذيرفتند و هرگاه سخن پيامبر، مخالف ميل آن ها بود، آن را رد مى كردند.
آن ها ادّعا مى كردند كه به خدا و روز قيامت ايمان دارند، انسان مؤمن كسى است كه تابع حكم تو باشد، چه اين حكم موافق ميل او باشد، چه مخالف. براى او فرقى نمى كند، مؤمن واقعى تسليم امر توست.
تو مى دانى كه پيامبر به اين فكر است كه آيا اين يهوديان هدايت خواهند شد؟
تو كسى را كه با اين همه آيات و نشانه هاى آشكار به محمّد(صلى الله عليه وآله)ايمان نياورد را به حال خود رها مى كنى و اين گونه آنان را عذاب مى كنى و هيچ كس نمى تواند براى آنان كارى بكند و آنان را از اين عذاب نجات دهد، آرى، تو نخواسته اى كه دل هاى آنان را از كفر پاك كنى، وقتى آنان اين همه نشانه ها و معجزات را ديدند و انكار كردند، ديگر شايستگى ايمان را ندارند، آنان در دنيا خوارى و در آخرت عذابى بزرگ در پيش دارند.
بار ديگر با محمّد(صلى الله عليه وآله)سخن مى گويى: "اى محمّد ! آنان كسانى هستند كه پذيرا و شنواى دروغ و رشوه خوار هستند و مال حرام مى خورند. اگر نزد تو آمدند، در ميان آنان داورى كن، يا از آنان روى بگردان و اگر مصلحت را در اين ديدى كه از آنان روى گردانى، بيمى از آنان به خود راه مده كه آنان نمى توانند هيچ زيانى به تو برسانند. اگر مصلحت ديدى كه ميان آنان داورى كردى، به عدالت حكم كن كه من كسانى را كه به عدالت حكم مى كنند را دوست دارم، اى محمّد ! چگونه است كه آنان داورى تو را مى خواهند در حالى كه تورات نزد آنان است و آن كتاب آسمانى، آنان را از حكم دادن تو بى نياز مى كند، زيرا در آن، حكم و فرمان من بيان شده است. اى محمّد ! بدان كه آنان وقتى سخن و حكم تو را بشنوند و ببينند كه حكم تو هم مطابق حكم تورات است، سخن تو را نمى پذيرند، آنان مؤمن نيستند".
آرى، اگر آنان به تورات مراجعه مى كردند، مى ديدند كه حكم تو اين است: وقتى كسى كشته مى شود يا بايد قاتل قصاص شود يا خون بها از او گرفته شود، امّا اين كه هم قاتل را قصاص كنند و هم خون بها از او بگيرند، چيزى است كه خلاف تورات است. آرى، آنان نه به محمّد(صلى الله عليه وآله)ايمان داشتند و نه به كتاب آسمانى خودشان.[26]

* * *