يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آَيَاتِي وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا شَهِدْنَا عَلَى أَنْفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ (130 ) ذَلِكَ أَنْ لَمْ يَكُنْ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْم وَأَهْلُهَا غَافِلُونَ (131 ) وَلِكُلّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَمَا رَبُّكَ بِغَافِل عَمَّا يَعْمَلُونَ (132 )
آنانى كه در جهنّم عذاب مى شوند، گرفتار گمراهى ها شده اند، شايد كسى فكر كند كه آنان، بى خبر بودند و كسى نبود آنان را هدايت كند.
چرا تو آنان را به جهنّم انداختى؟ كسى كه راه را از چاه تشخيص نمى داده است، گناهكار نيست.
براى اين كه حقيقت روشن شود، خطاب به كسانى كه در جهنّم هستند، چنين مى گويى:
اى گروه جن و اى انسان ها !
آيا پيامبرانى از جنس خودتان براى شما نيامدند؟ آيا پيامبران سخنان مرا براى شما نگفتند؟ آيا آنان شما را از فرا رسيدن چنين روزى، بيم ندادند؟
اهل جهنّم در جواب مى گويند: "ما به زيان خود گواهى مى دهيم، آرى، پيامبران تو به سوى ما آمدند و سخن تو را براى ما گفتند".
آنان سخن حقّ را شنيدند و حقيقت را شناختند و آن را انكار كردند، اين زندگى دنيا بود كه آنان را فريب داد، آرى، محبّت دنيا، ريشه هر خطايى است، آنان به زيان خود گواهى مى دهند و اعتراف مى كنند كه راه كفر را برگزيدند و به سخنان پيامبران ايمان نياوردند.
با اين پاسخِ اهل جهنّم، معلوم مى شود كه تو هرگز قبل از اتمام حجّت و روشن شدن حقّ براى مردم، آنان را مجازات نمى كنى.
تو حقّ را به آنان مى رسانى و آنان حقّ را تشخيص مى دهند و به آنان قدرت انتخاب مى دهى، آنان مى توانند حقّ را برگزينند و اهل سعادت و رستگارى شوند امّا خودشان آزادانه راه كفر را انتخاب مى كنند و سرانجام به عذاب تو گرفتار مى شوند.
آرى، انسان ها بيهوده آفريده نشده اند، تو در اين دنيا به آنان فرصت مى دهى و در روز قيامت همه آنان را زنده مى كنى و آنان براى حسابرسى به پيشگاه تو مى آيند، تو براى هر مؤمنى با توجّه به اعمال خوبش، رتبه اى در بهشت قرار مى دهى و براى هر كافرى با توجّه به اعمال بدش، جايگاهى در جهنّم قرار مى دهى.
تو به همه رفتار و كردار بندگان خود آگاه هستى و هرگز از آنچه آنان انجام مى دهند، غافل نمى باشى.

* * *