بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالاَْغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آَمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (157 ) قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالاَْرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ فَآَمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الاُْمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (158 )
سخن از رحمت و مهربانى مخصوص تو به ميان آمد، به موسى(عليه السلام)گفتى كه رحمت مخصوص خود را به كسانى نازل مى كنى كه اين ويژگى ها را داشته باشند: پرهيزكار باشند، زكات بدهند و به آيات و نشانه هاى تو ايمان بياورند.
به راستى نشانه هاى تو چيست كه بايد به آن ايمان آورد؟
تو حكايت موسى(عليه السلام)و قوم او را بيان مى كردى، در اينجا از آخرين پيامبر خود سخن مى گويى و از همه انسان ها مى خواهى به او ايمان بياورند.
محمّد(صلى الله عليه وآله)آخرين پيامبر توست و او كامل ترين دين آسمانى را براى انسان ها آورد، كسانى كه از محمّد(صلى الله عليه وآله)پيروى كنند، از رحمت خاص تو بهره مند خواهند شد.
اين ويژگى هايى است كه تو براى محمّد(صلى الله عليه وآله)برمى شمارى:
1 - او فرستاده توست و تو پيام خود را براى او بيان كرده اى تا به همه برساند.
2 - او پيامبرى است كه درس نخوانده است، او هرگز استاد نديده است، او هرچه از علم و دانش دارد، از تو الهام گرفته است و هيچ دانشى را از اين و آن نياموخته است. او درس نخوانده است با اين حال، قرآن و آموزه هاى عظيم آن را براى بشر به ارمغان آورده است.
3 - ويژگى هاى او در تورات و انجيل بيان شده است و كسانى كه اين دو كتاب را خوانده اند به راحتى مى توانند او را بشناسند.
4 - او به خوبى ها و زيبايى ها امر مى كند و از زشتى ها نهى مى نمايد.
5 - غذاهاى پاك را حلال اعلام مى كند و هرچه پليد و ناپاك است را بر مردم حرام مى كند.
6 - براى نجات مردم از اسارت خرافات و عقايد باطل تلاش مى كند و زنجيرهاى شرك و بُت پرستى را از پاىِ آنان برمى دارد، او با همه رسوم غلط مبارزه مى كند.
اين شش ويژگى آخرين پيامبر توست، محمّد(صلى الله عليه وآله)ادامه دهنده راه پيامبران قبلى است، پيامبران معلّمان بزرگ بشريّت هستند كه هركدام در رتبه و كلاسى، به آموزش بشر پرداخته اند، آنان از اصول و برنامه يكسانى پيروى كرده اند، آرى، تو براى هدايت انسان، پيامبران زيادى فرستادى و هر كدام از آنان مردم را به يكتاپرستى فرا خواندند.
اكنون كه قرآن را نازل كرده اى و محمّد(صلى الله عليه وآله)را به پيامبرى فرستادى، از همه مى خواهى كه از دين اسلام پيروى كنند، پس چنين مى گويى: "كسانى كه به محمّد ايمان بياورند و او را حمايت و يارى كنند و از نورى كه همراه او آمده است، پيروى نمايند، رستگار مى شوند و در روز قيامت به بهشت خواهند رفت".

* * *

اين سخن توست: كسانى كه به محمّد(صلى الله عليه وآله)ايمان بياورند و از نورى كه همراه او فرستادى پيروى كنند، رستگار مى شوند.
من مى خواهم درباره آن "نور" بيشتر بدانم، يكى از ياران امام صادق(عليه السلام)اين آيه را براى آن حضرت خواند، امام فرمود: "منظور از اين نور، حضرت على(عليه السلام)و يازده امام بعد از او مى باشد".
اين سخن نشان مى دهد كه مؤمن واقعى كسى است كه به پيامبر ايمان دارد و به امامت هم باور دارد، امامت و ولايت، عهدى آسمانى است، پيروى از امامت، شرط اساسى سعادت و رستگارى است.[150]
تو در اين آيه، مردم را به نبوّت و امامت دعوت كرده اى، همان طورى كه آنان بايد به پيامبرى محمّد(صلى الله عليه وآله)ايمان بياورند، همان گونه بايد ولايت امامان معصوم را هم بپذيرند، امامت و ولايت، ادامه راه پيامبران است.
امامت ، چيزى بالاتر از يك حكومت ظاهرى است ، امامت ، مقامى آسمانى است كه تو آن را به هر كس كه بخواهى عنايت مى كنى.
تو انسان ها را بدون امام رها نمى كنى، براى جانشينى بعد از پيامبر، برنامه دارى. دوازده امام را از گناه و زشتى ها پاك گردانيدى و به آنان مقام عصمت دادى و وظيفه هدايت مردم را به دوش آنان نهادى و از مردم خواستى تا از آنان پيروى كنند.

* * *

اكنون از محمّد(صلى الله عليه وآله)مى خواهى تا به مردم چنين بگويد: "من فرستاده خدا به سوى همه شما هستم، من از جانب خدايى آمده ام كه زمين و آسمان ها از آنِ اوست، خدايى جز او نيست، اوست كه زنده مى كند و مى ميراند، پس به او و پيامبر او ايمان بياوريد. اى مردم ! من پيامبرى هستم كه درس نخوانده ام و به خدا و كتاب هاى آسمانى او ايمان دارم، از من پيروى كنيد تا در دنيا و آخرت به سعادت و رستگارى برسيد".

* * *