وَمَا مِنْ دَابَّة فِي الاَْرْضِ وَلَا طَائِر يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُمْ مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْء ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ (38 )
بُت پرستان از پيامبر تو درخواست معجزه جديد كردند، تو مى دانستى كه فراوانى معجزه دليل هدايت نمى شود، بلكه اين درك و فهم است كه باعث هدايت انسان مى شود، انسانى كه معجزه اى را مى بيند بايد در آن فكر كند و از رهگذر اين فكر است كه هدايت به سراغ او مى آيد.
بُت پرستان از پيامبر تقاضاى عصايى همچون عصاى موسى(عليه السلام)كردند، اگر آنان در اين جهان هستى با دقّت نگاه مى كردند، نشانه هاى زيادى از قدرت تو مى يافتند.
آرى، همه موجودات زنده از جنبندگانى كه در زمين حركت مى كنند تا پرندگانى كه در آسمان پرواز مى كنند، همه آنان گروه هايى همچون انسان ها هستند كه تو به قدرت خود، مدّت زندگانى و روزى آنان را معيّن نموده اى .
كسانى كه به دنبال معجزه اند، چرا در جهان هستى فكر نمى كنند، تو در اين جهان پهناور، هرچه لازم بوده است از انسان و حيوان آفريده اى و چيزى كه نقشى در كمال خلقت داشته باشد، فروگذار نكرده اى. تفكّر در كتابِ هستى، انسان را به قدرت بى كران تو راهنمايى مى كند.
همچنين اين قرآن تو، كامل ترين كتاب آسمانى است، همه موضوعاتى كه براى كمال و سعادت انسان لازم است، تو در اين كتاب آورده اى و چيزى را كه بشر براى هدايت به آن نيازمند است، خلق كردى. اين قرآن، معجزه جاويد پيامبر توست.
قرآن تو از روز قيامت سخن مى گويد، روزى كه همه گروه ها و امّت ها زنده خواهند شد و براى حسابرسى به پيشگاه تو خواهند آمد تا كسى كه ستمگرى نموده است، سزاى ستم خويش را ببيند. در آن روز تو حيوانات را هم زنده خواهى كرد.
اگر گوسفندى به گوسفند ديگرى شاخ زده است، هر دوى آنان زنده مى شوند، گوسفندى كه مورد ظلم واقع شده است، آن شاخ را به آن گوسفند مى زند، نظام هستى بر اساس عدالت برقرار شده است، هر كس ظلمى كند، بايد سزاى آن را ببيند. البتّه وقتى حسابرسى حيوانات تمام شد، آنان به خاك تبديل مى شوند و بهشت و جهنّم ندارند.[88]
تو براى حيوانات فهم و شعورى به اندازه خودشان قرار داده اى و از سخن گفتن مورچگان با سليمان(عليه السلام)و سخن گفتن هدهد با او سخن به ميان آورده اى، شعور و درك آنان، چيزى است كه به فهم ما درنمى آيد، چگونگى زنده شدن آن ها در روز قيامت هم چيزى است كه از فهم ما پوشيده است.[89]

* * *